Encyklopedia
Pięć elementów natury
Eter – umiejscowienie: okolice gardła (wiśudha)
Powietrze – okolice serca (anahata)
Ogień – okolice pępka (manipura)
Woda – okolice organów płciowych (swadiszthana)
Ziemia – okolice odbytu (muladhara)
Pięć elementów natury reprezentuje pięć ćakr w ciele ludzkim usytuowanych wzdłuż kręgosłupa. Ćakry są centrami energii, punktami, w których kontaktują się z sobą ciało fizyczne i psychika.
Sanatana dharma głosi tezę, że wszystko we wszechświecie, z atomami włącznie, jest wzajemnie z sobą powiązane. Centra energii w ludzkim ciele symbolizowane przez ćakry są niewidoczne, lecz ich obecność jest wyraźnie wyczuwalna.
Prócz pięciu ćakr reprezentujących pięć elementów natury istnieją dwie niezmiernie ważne ćakry. Reprezentują one świadomość i umysł.
Adźńa ćakra – trzecie oko – reprezentuje świadomość. W trakcie medytacji na tym punkcie należy się skoncentrować, by otworzyć ją dla pełni świadomości i rozwinąć jogiczną wizję, zdolność widzenia niewidzialnego.
Sahasrara ćakra znajduje się na czubku głowy. Tam umiejscawia się umysł i czystą świadomość. To siedziba Śiwy, męskiej zasady. Kiedy w tym miejscu Śakti łączy się z Śiwą, medytujący doświadcza transcendentalnego mistycznego przeżycia.
To tam dociera wędrująca z serca boska iskra – siła witalna. I tamtędy wydostaje się z ciała. Medytujący widzi ją jako jarzące się koło z tysiącem płatków lotosu.
Właśnie taki obraz pragną ujrzeć jogini i mnisi dążący do samorealizacji. Ta boska iskra obecna jest w każdej żywej istocie.