Encyklopedia
Uniwersalistyczna sekta smartów
Smartyzm to starożytna tradycja bramińska zreformowana przez Śankarę w VI wieku n.e., której wyznawcy wielbią sześć postaci Boga. Ta liberalna gałąź hinduizmu głosi monizm, tolerancję wobec wszelkich wyznań, ważność medytacji i filozoficznych spekulacji. Om Namaśiwaja.
„Smarta” wskazuje na zwolennika klasycznych pism (smryti), czyli dharma śastr, puran i itihasów. Smartowie szanują Wedy i uznają agamy. Współcześnie wyznanie to utożsamiane jest z naukami Adi Śankary, mnicha i filozofa znanego jako śanmata sthapanaćarja (założyciel systemu sześciu sekt). Śankara przemierzył całe Indie, aby zjednoczyć różne wyznania hinduskie pod sztandarem adwajta wedanty. Chcąc ujednolicić metody czczenia, propagował starożytny ołtarz z pięcioma bóstwami: Ganapatim (Ganeśa), Surją, Wisznu, Śiwą, Śakti, a sam dodał Kumarę (Kartikeję). Wielbiciel może wybrać spośród nich jedno bóstwo i skupić się na czczeniu tylko jego (Iszta dewata), bowiem każde bóstwo jest przejawem tego samego Saguna Brahmana (Brahmana posiadającego atrybuty). Śankara ustanowił setki klasztorów i zaprowadził w nich system dziesięciu stopni (daśanami). Współcześnie pięć klasztorów uważa się za wiodące. Śankara jest autorem obszernych komentarzy do upaniszadów, brahmasutr i Bhagawadgity. Miał kiedyś powiedzieć: „Istnieje jedna Rzeczywistość, która z powodu naszej ignorancji jawi się nam jako zróżnicowany wszechświat nazw, kształtów i zmian. Brahman jest jak złoto, z którego wykonuje się wiele ozdób, lecz które pozostaje tym samym złotem. On jest Tobą, a ty jesteś Nim”. Om Namaja Śiwaja.